Skip to main content

Μετατραυματικό Στρες

Θα μπορούσε κανείς να περιγράψει το μετατραυματικό στρες ως μια φυσιολογική αντίδραση σε ένα μη φυσιολογικό γεγονός, όπως ένα τροχαίο ατύχημα, ο πόλεμος, ένας σοβαρός τραυματισμός, σωματική επίθεση, βιασμός κλπ
Ένα τόσο δυσάρεστο γεγονός, το οποίο απέχει από τις συνηθισμένες ανθρώπινες εμπειρίες, μπορεί να προκαλέσει ψυχικό τραύμα σε όσους το βιώνουν και να οδηγήσει σε μια σειρά από ψυχολογικά συμπτώματα, τα οποία συχνά αποδεικνύονται ιδιαίτερα δυσλειτουργικά για την ποιότητα ζωής του ατόμου. Μετατραυματικό στρες μπορεί να προκληθεί ακόμα και από το να παρακολουθήσει κάποιος τον τραυματισμό ή το θάνατο κάποιου συνανθρώπου του, ειδικά αν αυτό το άτομο είναι μέλος του οικογενειακού ή φιλικού του περιβάλλοντος.
Ένα άτομο που υποφέρει από σύνδρομο μετατραυματικού στρες παρουσιάζει διάφορα συναισθηματικά και σωματικά συμπτώματα, καθώς και αλλαγές στη συμπεριφορά του. Συγκεκριμένα, μπορεί να βιώσει κάποια από τα παρακάτω:

Αίσθηση αναβίωσης τραυματικού γεγονότος

  • Ανεξέλεγκτη αναβίωση ανεπιθύμητων αναμνήσεις
  • Εφιάλτες, που συνήθως σχετίζονται με το τραυματικό γεγονός
  • Έντονα αρνητικά συναισθήματα όταν θυμάται το τραυματικό γεγονός
  • Σε κάποιες περιπτώσεις, παραισθήσεις (αίσθηση ότι το άτομο ακούει φωνές ή βλέπει σκηνές από το τραυματικό γεγονός)

Αντιδράσεις αποφυγής

  • Δυσκολία να μιλήσει για το τραυματικό γεγονός
  • Αδυναμία να θυμηθεί ολόκληρα μέρη του τραυματικού γεγονότος
  • Αποφυγή καταστάσεων που θυμίζουν το τραυματικό γεγονός
  • Συναισθηματικό «μούδιασμα»
  • Αδυναμία να δείξει τρυφερότητα
  • Αίσθηση ότι δεν έχει νόημα να σχεδιάζει το μέλλον

Συνεχής Διέγερση

  • Διαταραγμένος, ανήσυχος ύπνος
  • Ευερεθιστότητα και επιθετικότητα
  • Αδυναμία συγκέντρωσης
  • Το άτομο τρομάζει και «πετάγεται» εύκολα
  • Αντίδραση πανικού σε υπενθυμίσεις του τραύματος
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν αμέσως μετά την τραυματική εμπειρία, ή αρκετά αργότερα (πχ μετά από 6 μήνες). Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία ένα σοβαρό σύνδρομο μετατραυματικού στρες ενδέχεται να οδηγήσει σε άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη, ή ο εθισμός, καθώς το άτομο που υποφέρει μπορεί να καταφύγει στο αλκοόλ ή σε άλλες ναρκωτικές ουσίες προκειμένου να απαλλαγεί, έστω και παροδικά, από επώδυνα συναισθήματα και τραυματικές αναμνήσεις.

Πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει το μετατραυματικό στρες.

Μετά από ένα τραυματικό γεγονός, οι άνθρωποι που το έχουν βιώσει μπορεί να αισθάνονται μπερδεμένοι, συναισθηματικά μουδιασμένοι και αποπροσανατολισμένοι. Σε αυτό το στάδιο ενδεχομένως να μην νιώθουν έτοιμοι να μιλήσουν για ότι τους έχει συμβεί και να έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από πρακτικές συμβουλές, σωστή πληροφόρηση γύρω από το πρόβλημά τους και ψυχολογική υποστήριξη ώστε να καταφέρουν να λειτουργήσουν στην καθημερινότητά τους.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το άτομο που υποφέρει από μετατραυματικό στρες να εκφράσει τα συναισθήματά του και να μιλήσει σε κάποιον ειδικό για το τι του συνέβη, ώστε να καταφέρει να αποδεχτεί και να ξεπεράσει την τραυματική του εμπειρία. Αυτό που είναι εξίσου σημαντικό είναι αυτό να γίνει όταν το άτομο νιώσει έτοιμο και στα πλαίσια ενός σωστού και ασφαλούς θεραπευτικού πλαισίου.

Σύμφωνα με ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών ερευνών, η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική τόσο σε περιπτώσεις μακροχρόνιου ψυχικού τραύματος, όπως για παράδειγμα η επανειλημμένη κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία, αλλά και σε περιπτώσεις ψυχικού τραύματος από ένα μεμονωμένο περιστατικό, όπως για παράδειγμα μια επίθεση. Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα και πολυπλοκότητα του τραύματος.

Υπάρχουν επίσης, φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο, που πάσχει από μετατραυματικό στρες. Πρέπει να χορηγούνται από ειδικευμένο ψυχίατρο, διότι κάποια εξ’ αυτών των σκευασμάτων, εάν χορηγηθούν σε μακροχρόνια βάση, ενδεχομένως να αποβούν εθιστικά στον πάσχοντα.